zaterdag 23 november 2013

Wat is "fotogeniek zijn"?

Toen ik onderstaande foto op Facebook plaatste met de opmerking dat sommige mensen fotogeniek zijn zonder het zelf in de gaten te hebben, kwam daar gelijk de volgende reactie op: “hoe zie je of iemand fotogeniek is? “. Tja, stof tot nadenken.


Ik vroeg mijn stagiaire om eens op internet te kijken wat hierover vermeld wordt. Wat je dan tegen komt zijn tips om beter op een foto te staan: “trek je wenkbrauwen iets op”. Of: Zorg dat je hoofd op gelijke hoogte is met de camera”. Maar voor mij heeft fotogeniek zijn hier niets mee te maken. Het gaat veel meer om iemands uitstraling. Zo vind ik ook onderstaande man erg fotogeniek! En hij trekt echt z'n wenkbrauwen niet op om beter op de foto te staan……


Maar hoe krijg je dan de juiste uitstraling op een foto? Dat heeft m.i. onder andere te maken met het contact tussen de fotograaf en de gefotografeerde. Vertrouwt degene die op de foto komt erop dat jij hem of haar goed op de foto zult zetten? M.a.w. voelt iemand zich zelfverzekerd? Niels, de man op de eerste foto, zie ik wekelijks tijdens een bijeenkomst voor ondernemers. We hebben een klik. Hij weet dat hij zich geen zorgen hoeft te maken over de foto's die ik van hem maak. Hij kan zichzelf zijn. En dat werkt.

De tweede man kwam ik toevallig tegen op straat tijdens een praktijkles voor de Stapfoto vakgroep. Een van de vakgroepleden had als doel voor die ochtend “het fotograferen van 'markante koppen”. En dus vroeg ik deze man of hij gefotografeerd wilde worden. Dat vond hij prima. Vervolgens vertelde hij honderduit over Harderwijk, hij was helemaal op z'n gemak. En soms was hij even stil om te genieten van het moment. En dat zie je terug op de foto.

Conclusie: fotogeniek zijn heeft niets te maken met mooi zijn. En alles met uitstraling en zelfverzekerdheid.

Er zit nog een andere kant aan dit verhaal. Namelijk waarom we ons zelf eigenlijk nooit mooi op een foto vinden staan. Mensen herkennen zichzelf niet in wat ze zelf 's ochtends in de spiegel zien. En dat is nu juist het punt! Wij zien onszelf alleen in spiegelbeeld, anderen zien ons rechtstreeks. En als je een niet helemaal symmetrisch gezicht hebt (wat bijna niemand heeft) dan zit er dus verschil in hoe je jezelf ziet en hoe anderen je zien!

Daarom kun je dus ook NOOIT foto's van mensen te spiegelen! Wij als kijker zien diegene dan heel anders dan we hem of haar in werkelijkheid zien.

In dit filmpje vertelt fotograaf Robert Gonzalez hierover: http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=NUDxHB41dPQ

Als illustratie van hoe asymmetrisch we zijn, heb ik van een portret van mezelf een helft afgesneden, gespiegeld en er weer tegen aan geplakt. Dit is het resultaat. Tien kg aangekomen. Overtuigd?



zondag 8 september 2013

Het 365-dagen project: iedere dag een foto maken

In september 2012 ging ik van start met een 85-85 project, een project waarbij ik 85 dagen lang iedere dag een foto maakte met een 85mm lens. Die foto plaatste ik dagelijks op Facebook. Wat een feest! Ik vond het zo leuk, dat ik aan het eind besloot om er een 365-dagen project van te maken. Niet meer iedere dag een foto met de 85 mm lens, maar wel iedere dag een foto. Met wat voor lens dan ook, of met de i-phone, of met m'n compactcamera. Maakt niet uit, als er maar iedere dag een foto gemaakt en op Facebook geplaatst wordt.

En dan blijkt dat 85 dagen lang een foto maken toch iets anders is dan een jaar lang iedere dag een foto maken! Vooral op dagen dat ik de hele dag achter de computer zat om foto's te bewerken, viel het soms niet mee om mezelf er toe te zetten om een foto te maken. Want tja, een foto van het beeldscherm heb ik al eens gemaakt. En alweer een foto van m'n hond zullen de mensen ook niet zo boeiend vinden. Al is het nog zo'n schatje.


Dus maakte ik een lijstje met onderwerpen die ik zou kunnen fotograferen. Dat lijstje heb ik achteraf niet zoveel gebruikt, maar het gaf wel rust om iets achter de hand te hebben. En het bleek erg nuttig toen we met vakantie gingen! Want hoe voorkom je dat het ook op Facebook meekijkende inbrekersgilde in de gaten heeft dat je niet thuis bent? Ook tijdens de vakantie zal iedere dag een foto geplaatst moeten worden. En dan natuurlijk niet gemaakt op het vakantieadres….

En ja, nu komt de aap dus uit de mouw! Tijdens de vakantie heb ik iedereen voor de gek gehouden. Ik maakte namelijk voor vertrek een aantal foto's die op het lijstje stonden. En liet die dagelijks via Hootsuite op Facebook plaatsen. Vanaf het vakantieadres logde ik dan in om te kunnen reageren. Omdat we niet overal Wifi hadden, lukte dat niet iedere dag, maar vaak genoeg om ervoor te zorgen dat niemand in de gaten had dat ik met vakantie was. 

Inmiddels zitten de 365 dagen er op. De 365 foto's heb ik in een slideshow gezet: http://youtu.be/nzDhJLNZNzA.

Wat heeft het doen van dit project me nu opgeleverd? Ten eerste een hartstikke leuk overzicht van wat je in zo'n jaar allemaal tegenkomt en doet. Natuurlijk kwamen er foto's die ik maakte tijdens opdrachten in het project terecht. Maar normaal gesproken zou ik geen foto gemaakt hebben tijdens een bezoek aan een leverancier, tijdens de lunch met cursisten, het boodschappen doen, een gesprek met een collega ondernemer of van de was aan de waslijn. Terwijl ik al vanaf mijn kinderjaren besmet ben met het fotografievirus, fotografie werkelijk van m'n kruin tot in m'n tenen zit, maakte ik nooit foto's van m'n dagelijks leven. Nu wel. En dat smaakt naar meer!


Verder maakt zo'n project het heel erg makkelijk om mensen te vragen of ze op de foto willen. Er is niemand geweest die dat weigerde. Ik vind mensen fotograferen echt super leuk, maar doe dat eigenlijk alleen in opdracht, niet zomaar tijdens een gesprek. Het project stimuleerde me om dat wel te doen. Terugkijkend naar de foto's zijn dit vaak de foto's waar de leukste herinneringen aan zitten. Dat leuke gesprek met je collega ondernemer (foto hieronder) staat dan weer scherp op je netvlies. Genieten dus!


Bijkomend voordeel van het dagelijks plaatsen van een foto op Facebook is dat ik zo contact bleef houden met de cursisten van mijn fotocursussen en –workshops. En veel oude contacten met klasgenoten van vroeger weer nieuw leven ingeblazen werd. Hun reacties op Facebook waren voor mij echt een enorme stimulans om het project tot het eind toe vol te houden. Erg leuk ook waren de reacties aan het eind van het project: mensen vertelden iedere dag weer uit te kijken naar de foto en er erg veel van geleerd te hebben. Ik ging bijna naast m’n schoenen lopen van de vele complimenten ;-)

Conclusie: een 365-dagen project vraagt veel discipline, maar is echt ontzettend leuk om te doen. Zo leuk dat ik besloten heb om niet helemaal te stoppen. Ik wil niet meer tijdens de dagen dat ik achter de computer zit een foto 'moeten' maken, maar ik wil wel zoveel mogelijk foto's van het dagelijks leven blijven maken. Dus wordt het een 1000-foto's project. In zo kort mogelijke tijd 1000 foto's maken. Ik denk daar nog ca. twee jaar voor nodig te hebben. Voor wie het wil volgen:  'https://www.facebook.com/LiesbethvanAsselt

woensdag 17 juli 2013

Alles in één. Ideaal! Of toch niet?



Tijdens onze vakantie ben ik bezig geweest met het maken van zogenaamde “long exposure – opnames”, d.w.z. foto’s gemaakt met een lange sluitertijd, variërend van 5 seconden tot 4 minuten. Dit alles met als doel de beweging van water of wolken op een bepaalde manier in beeld te brengen.
 
Om overdag met zo’n lange sluitertijd te kunnen fotograferen, moet op de een of andere manier de hoeveelheid licht die je camera binnenkomt beperkt worden. Dat betekent dat je dus met een heel klein diafragma werkt. Maar meestal is dat niet voldoende. Ook al staat de ISO op 100, de foto wordt veel te licht. Om dat probleem op te lossen, kun je een ND-filter voor het objectief schroeven. Dat is een grijs filter wat afhankelijk van de sterkte van het filter een bepaalde hoeveelheid licht tegen houdt.

Overdag heb je vaak een ND-filter nodig wat 10 stops licht tegenhoudt. Waar je normaal een sluitertijd van 1/250 voor nodig hebt, kun je dan met een sluitertijd van 4 seconden werken. Dat scheelt! Maar als je zo’n filter voor je objectief zet, zie je dus helemaal niets meer door de zoeker. Je kunt dus niet meer scherpstellen, geen compositie maken, etc. En dus dacht ik de ideale oplossing gevonden te hebben in het gebruik van een variabel ND-filter. Dat is een ND-filter wat opgebouwd is uit twee polarisatiefilter die je ten opzichte van elkaar kunt draaien. Afhankelijk van hoe je ze gedraaid hebt, houden ze 2-8 stops licht tegen.

Eerst zet ik het ND-filter op het objectief wat 4 stops licht tegenhoudt. Daar boven op draai ik het variabele filter. Om scherp te stellen en om de compositie te maken, zet ik dat variabele filter op minimaal, zodat ik door de zoeker alles nog redelijk helder kan zien. Daarna gaat de AF uit, dek ik de zoeker af tegen het lekken van licht en draai ik het variabel filter op bijna maximaal (6 stops). De belichtingstijd verleng ik met 10 stops t.o.v. de belichting die ik gemeten heb voordat ik de filters op het objectief schroefde. Voor dit alles moet de camera natuurlijk in de bulb-stand staan en werk ik met een draadontspanner. De stopwatch van de i-phone dient als timer.
 
Maar als ik op een gegeven moment in een beek sta te fotograferen, krijg ik het water niet zo wit als ik het wil hebben, er ontstaat niet het ‘engelenhaareffect’ zoals je dat normaal gesproken krijgt bij foto’s die gemaakt zijn met lange sluitertijden. De rest van de foto is goed belicht, dus daar ligt het niet aan. Ik begrijp er niets van. Uiteindelijk is het mijn man (die ook fotografeert) die de oplossing van het raadsel weet: “Dat komt vast doordat er nu een ND-filter met twee polarisatiefilters voor zit!” We proberen het uit en maken een foto met alleen 2 vaste ND-filters. En ja hoor, het water wordt mooi wit! Het groen is gelijk wel iets minder verzadigd, want dat mist nu natuurlijk het pola-effect. Het verschil is duidelijk te zien in onderstaande twee (onbewerkte) RAW-beelden

 
Dat variabel ND-filter blijkt dus niet zo ideaal te zijn als het leek. Voor het fotograferen van wolkenluchten werkt het prima. Door het pola-effect wordt de lucht diepblauw. Dat betekent ook dat die lucht in een zwart-wit foto mooi donker wordt.
 
Ook voor het fotograferen van water werkt het prima als het water niet af hoeft te steken tegen donkere paaltjes of rotsen. Maar als je wilt dat het water wit wordt, dan zul je voor een andere oplossing moeten kiezen. Of je draait twee schroeffilters op elkaar, of je plaats twee schuiffilters in de bijbehorende houder achter elkaar. Beiden hebben als nadeel dat je om het beeld door je zoeker te kunnen bekijken, eerst een van de filters zult moeten verwijderen. Het blijft behelpen…..




zaterdag 20 april 2013

Een bijzondere les....

Een voormalig fotografiecursist van me vraagt feedback op de foto's die hij, na overleg met z'n marketingafdeling, voor z'n bedrijf maakte. Met het verzoek om daarbij behalve m'n fotografische, ook m'n bedrijfskundige pet op te zetten. Hieronder hoe het verder ging.....

De foto's zijn bedoeld voor de website en de brochures van zijn bedrijf. Het eerste wat opvalt is dat er bijna geen mensen op de foto's staan. Terwijl die het werk doen! Bedrijven schromen vaak om medeewerkers op de foto te zetten omdat de foto's onbruikbaar worden als iemand uit dienst gaat. Nou is dat natuurlijk niet altijd zo, maar er zit wat in. Toch kun je ook in dit geval wel mensen laten zien op je foto's. Neem bijvoorbeeld een foto van alleen de handen, of fotografeer iemand die al 30 jaar bij het bedrijf werkt! Mensen doen nu eenmaal zaken met mensen. Alleen foto's van het gebouw of de machines zal potentiële klanten niet over de streep trekken om zaken met dit bedrijf te gaan doen. En dat is toch waar het om gaat bij dit soort fotografie!

Je ziet dit veel vaker gebeuren. Let er maar eens op als je weer folders in de bus krijgt. Welke foto's halen jou over om iets te kopen bij dit specifieke bedrijf? Meestal zal dat niet de gefotografeerde rij bedrijfsbusjes zijn....

Iets anders wat opvalt aan de foto's is dat de lopende banden leeg zijn en stil staan. Terwijl de klanten van dit bedrijf vragen om snelle levering, liever vandaag dan morgen. Dat matcht natuurlijk niet met een stilstaande lopende band. Hoe dan wel de fabriek zo in beeld brengen dat het voor de klant duidelijk is dat hij echt bij dit bedrijf moet zijn voor een snelle levering? We fotograferen de band met een lange sluitertijd terwijl hij loopt en zorgen ervoor dat er een operator in beeld staat. Zo is te zien dat het bedrijf aan het werk is voor de klant!


Als ik vervolgens vraag wat dit bedrijf anders maakt dan andere bedrijven, vertelt de directeur dat de klanten behalve de snelle levering, onder andere ook de kwaliteit van de producten zeer waarderen. Dus gaan we richting laboratorium, waar allerlei innovaties bedacht worden en de kwaliteit van het greeed product continu gecontroleerd wordt. En wederom: we zetten een mens op de foto i.p.v. bijvoorbeeld een weegschaaltje. 


Hoe we deze fotosessie in het vat goten? Na de eerste feedback ronde vroeg deze cursist me om hem een priveles fotografie te geven bij z'n eigen bedrijf. Nu geef ik natuurlijk vaker privelessen en fotografeer ik dagelijks voor bedrijven, maar deze combi had ik nog nooit gedaan. Het bleek voor beide partijen een gouden greep, echt ontzettend leuk om te doen!

dinsdag 1 januari 2013

Avondfotografie



Onlangs gaf ik weer een workshop avondfotografie in Hanzestad Deventer. En wat veel mensen niet verwachten: avondfotografie biedt heel veel onverwachte creatieve mogelijkheden!

Als de tijd het toe laat, beginnen we al ruim voor zonsondergang met fotograferen. Het licht verandert rond zonsondergang immers continu van kleur, om uiteindelijk te eindigen in een half uurtje met een extreem blauwe lucht. Het zogenaamde "blauwe uurtje". Voor het oog vaak niet zichtbaar, maar de sensor van je camera legt het probleemloos voor je vast!


Omdat de hoeveelheid licht rond zonsondergang steeds verder afneemt, moet met een steeds langere sluitertijd gewerkt worden. Een statief is dus wel noodzakelijk bij deze vorm van fotografie. Natuurlijk kun je ook werken met een groter diafragma, maar vaak wil je toch wel behoorlijk wat scherptediepte bij avondfotografie en dat lukt niet met een groot diafragma.

Het opkrikken van de ISO heeft ook zo z'n grenzen. Dit geeft zeker in het donker toch teveel ruis. En het vermindert daarnaast ook nog eens het dynamisch bereik. D.w.z. dat de sensor minder contrast tussen licht en donker aan kan. En juist bij avondfotografie is het contrast tussen de donkere steegjes en de straatlantaarns zo groot!

Die sluitertijd moet dus echt langer. Natuurlijk kun je de camera in plaats van op een statief ook op een muurtje zetten om voor de nodige stabiliteit te zorgen bij deze lange sluitertijden, maar dat beperkt je vaak teveel in de keuze van je standpunt.

Denk er overigens wel om dat bij de meeste objectieven de stabilisatie (VR bij Nikon, IS bij Canon) uit gezet moet worden als de camera op statief staat! Anders krijg je alsnog een onscherpe foto.

Maar wat is er nog meer anders bij avondfotografie dan bij het fotograferen overdag?
1. Lange belichtingstijden = extra batterijen mee!
2. Klein diafragma: lichtbronnen worden sterretjes.
3. Het UV-filter is vaak oorzaak van flare / groene vlekken. Haal dit dus van de lens af voor je 's avonds op pad gaat.
4. Met de autofocus scherpstellen kan problemen opleveren in het donker. Stel dan handmatig scherp, m.b.v. live view (zoom fors in!)
5. Er zijn veel creatieve mogelijkheden, o.a. met lightpainting (zaklamp, zelf ronddraaien, etc.).

Voor dit laatste zet je de camera op bulb en houd je de ontspanknop net zo lang ingedrukt als nodig is, liefst met een afstandsbediening of draadontspanner. Je kunt ook met de zelfontspanner werken, maar die heeft een maximumtijd van 30 seconden en dat is vaak niet voldoende voor deze vorm van fotografie.




Neem als je 's avonds op pad gaat in ieder geval je legitimatiebewijs mee. Tot tweemaal toe werd door mensen die het niet vertrouwden de politie gebeld als ik met een groep cursisten op stap was. Politie die het overigens zo leuk bleek te vinden wat we aan het doen waren, dat ze de zwaailichten van de politieauto voor ons aan zetten zodat we dit konden fotograferen...

Zorg verder in de winter voor extra warme kleding! je staat toch veel stil en dan is het gauw (te) koud. Ik heb tijdens het geven van zo'n workshop altijd thermo-ondergoed en skikleding aan. Cursisten verklaren me dan vaak voor gek, maar diezelfde cursisten zitten vervolgens wel met warme chocomel in de oliebollenkraam om op te warmen ;-).